नमस्ते लता मंगेशकर यांची माहिती जीवनपरिचय सर्वसामन्य माहिती, अल्पजीवन परिचय, गायन कारकीर्द आणि सघर्ष लता मंगेशकर विशेष यामध्ये माहिती
गायक मोहम्मद रफी आणि एसडी बर्मन, 1960 चे प्रसिद्ध चित्रपटातील हिट गाणी,1970 प्रसिद्ध चित्रपटातील हिट गाणी,1980 च्या प्रसिद्ध चित्रपटातील हिट गाणी,प्रमुख पुरस्कार मिळाले इत्यादी भरपूर माहिती आहे लिहिण्या सारखे पण आपण महत्वपूर्ण माहिती जाणून घेऊया
लता मंगेशकर जीवन परिचय
लता मंगेशकर | |
नाव | हेमा मंगेशकर ( नावात बद्दल २०१४ पासून लता मंगेशकर म्हणत ) |
जन्म | २८ सप्टेंबर १९२९ |
मृत्यू | 6 फेब्रुवारी 2022 रोजी 92 वयात मरण पावली (कोविद -१९ ची लागण जाल्यानंत जानेवारीला ब्रीच कँडी रुग्णालयात उपचार चालू होते, मुंबई, महाराष्ट्र) |
जन्म स्थान | इंदूर जिल्हा राज्य मध्य प्रदेश(मूळ गाव मंगेशी, गोवा) |
वडील | दीनानाथ मंगेशकर( हे शास्त्रीय गायक होते) |
आई | शेवंती मंगेशकर |
बहीण |
१)मीना खडीकर २)आशा भोसले ३)उषा मंगेशकर |
लता मंगेशकर गायन कारकीर्द आणि सघर्ष
लताजींचे वडील शास्त्रीय गायक होते आणि ते थिएटरमध्ये काम करायचे. लताजींना त्यांच्या वडिलांकडून गायनाचा वारसा मिळाला. ती त्याच्याकडून शिकायची.
वयाच्या ५ व्या वर्षी लताजींनी पहिले काम त्यांच्या वडिलांच्या नाटकात केले. यानंतर तिने प्रशिक्षण सुरू ठेवले आणि वयाच्या १३ व्या वर्षी १९४२ मध्ये एका मराठी चित्रपटासाठी गाणे रेकॉर्ड केले. चित्रपट प्रदर्शित झाला पण काही कारणास्तव चित्रपटातून गाणे काढून टाकण्यात आले, त्यामुळे लताजी खूप नाराज झाल्या होत्या.
लताजींच्या वडिलांचे हृदयविकाराच्या झटक्याने निधन झाले. लताजी त्यांच्या घरातील सर्व भावंडांमध्ये सर्वात मोठ्या होत्या, त्यामुळे सर्व जबाबदारी त्यांच्या खांद्यावर आली. विनायक दामोदर एका फिल्म कंपनीचे मालक होते, जे दीनानाथजींचे चांगले मित्र होते, त्यांच्या जाण्यानंतर त्यांनी लताजींच्या कुटुंबाची काळजी घेतली.
गजभाऊ (मराठी चित्रपट) माता एक सपूत की दुनिया बदल दे तू (हिंदी गाणे) १९४३
1945 मध्ये लताजी मुंबईत आल्या आणि त्यांनी अमानत अली खान यांच्याकडून प्रशिक्षण घेण्यास सुरुवात केली. लताजींनी 1947 मध्ये ‘आप की सेवा में’ या हिंदी चित्रपटासाठी एक गाणे देखील गायले होते, परंतु कोणीही त्यांच्याकडे लक्ष दिले नाही. त्यावेळी गायिका नूरजहाँ, शमशाद बेगम, जोहराभाई आंबलेवाली यांचा दबदबा होता, फक्त हीच गायिका पूर्णपणे सक्रिय होती, तिचा आवाज जड आणि वेगळा होता, लताजींचा आवाज त्यांच्यासमोर खूप पातळ आणि दबलेला दिसत होता.
1949 हिट चित्रपट मध्ये लताजी सलग 4 हिट चित्रपटांमध्ये गेल्या आणि सर्वांमध्ये त्यांची दखल घेतली गेली. बरसात, दुलारी, अंदाज आणि महल हे चित्रपट हिट झाले,
लता मंगेशकर फिल्मी कारकीर्द लताजींच्या आगमनानंतर चित्रपटसृष्टीचा मेकओव्हर झाला, चित्रपटांमध्ये गाण्यांना नवीनता आली. 50 च्या दशकात लताजींची धाकटी बहीण आशा जी यांनीही फिल्मी दुनियेत प्रवेश केला, दोन्ही बहिणींच्या आवाजात खूप फरक होता, पण एकाच ठिकाणी काम केल्यामुळे दोघांमध्ये खूप तुलना व्हायची. पण या दोघी बहिणींनी त्यांच्या नात्यात आडकाठी येऊ दिली नाही.
मतभेद गायक मोहम्मद रफी आणि एसडी बर्मन
लताजींनी प्रसिद्ध गायक मोहम्मद रफी, मुकेश आणि किशोर जी यांच्यासोबत अनेक गाणी गायली. लताजींची गाण्याची तळमळ नजरेसमोर आली. मोहम्मद रफी आणि एसडी बर्मन यांच्याशी काही मतभेदांमुळे लताजींनी त्यांच्यासोबत काम करण्यास नकार दिला. संगीतकार जयकिशन यांनी रफीसोबतचे तिचे वेगळेपण दूर केले, परंतु बर्मनसोबतचे तिचे नाते काही जमले नाही आणि 1972 पासून दोघांनी कधीही एकत्र काम केले नाही.
लता मंगेशकर हिट गाणे
1963 मध्ये, लताजींनी देशाचे सर्वात लोकप्रिय गाणे ‘ये मेरे वतन के लोगों’ नेहरूंसमोर गायले होते, जे त्यावेळी पंतप्रधान होते. हे ऐकून नेहरूंच्या डोळ्यात पाणी आले.
लता मंगेशकर 1960 चे प्रसिद्ध चित्रपटातील हिट गाणी
वर्ष | चित्रपट | गाणे |
1960 | मुगल-ए-आझम | मुगल-ए-आझम (1960) प्यार किया तो डरना क्या |
1960 | दिल अपना प्रीत पराई | मला आज पुन्हा जगायचे आहे |
1965 | मार्गदर्शक | मला आज पुन्हा जगायचे आहे गेट रहे मेरा दिल (किशोर कुमारसोबत) |
1967 | ज्वेल थीफ | लिपो पे ऐसी बात |
इतरही चित्रपटातील गाणी जसेकी
- भूत बांगला (1965)
- पत्नी पटनी (1966)
- बहारों के सपने (1968)
- अभिलाषा (1969)
लता मंगेशकरचे 1970 प्रसिद्ध चित्रपटातील हिट गाणी
वर्ष | चित्रपट | गाणे |
1972 | पाकीझा | १)हे लोक २)चालताना |
1970 | प्रेम पुजारी | रंगीला रे |
1971 | शर्मी | येथे फुलते |
1973 | अभिमान | १)मद्यपान न करता २)तेरी बिंदिया रे |
इतर हि गाजलेले गाणे
- नीलू कडाळी चेकडली
- साधा कागद रुठे रुठे प्या
- सत्यम शिवम सुदारम सत्यम शिवम सुदारम
- रुदाली दिल हम करे
लता मंगेशकर 1980 च्या प्रसिद्ध चित्रपटातील हिट गाणी
- सातत्य
- चांदिनी
- राम लखन
- मी प्रेम केले
- 1969 प्रथमच देशाच्या सरकारने पद्मभूषण देशाचा तिसरा क्रमांक पुरस्कार प्रदान केला.
- 1974 – जगातील सर्वाधिक गाण्यांचा गिनीज बुक रेकॉर्ड
- 1989 चित्रपटसृष्टीतील सर्वोच्च पुरस्कार दादासाहेब फाळके पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.
- 1999 देशाचा दुसरा क्रमांकाचा पद्मविभूषण पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.
- 2001 देशाचा सर्वोच्च सन्मान भारतरत्न देण्यात आला.
- 2008 वन टाइम पुरस्काराने सन्मानित विशेष स्वातंत्र्याच्या 60 व्या वर्धापनदिनानिमित्त लताजींना देशाच्या सरकारने जीवनगौरव कामगिरीसाठी वन टाइम पुरस्काराने सन्मानित केले.
इतर पुरस्कार राष्ट्रीय चित्रपट पुरस्कार
- 1972 = सर्वोत्कृष्ट पार्श्वगायक
- 1974 कोरा कागज या साठी सर्वोत्कृष्ट पार्श्वगायक
- 1990 सर्वोत्कृष्ट पार्श्वगायक1993 – फिल्मफेअर लाइफ टाईम अचिव्हमेंट अवॉर्ड
- 1996 – स्क्रीन जीवनगौरव पुरस्कार
- 1997 – राजीव गांधी पुरस्कार
- 1999 – NTR बक्षीस
- १९९९ – झी सिनेचा जीवनगौरव पुरस्कार
- 2000 – I.I.A. एफ. चे जीवनगौरव पुरस्कार
- 2001 – स्टारडस्टचा जीवनगौरव पुरस्कार
- 2001 – नूरजहाँ पुरस्कार
- लताजींना 250 ट्रॉफी आणि 150 सुवर्णपदके मिळाली आहेत.
महाराष्ट्र शासनाने दिलेले
- महाराष्ट्र भूषण
- महाराष्ट्र रत्न
लता मंगेशकरबद्दल विशेष
फिल्मफेअर अवॉर्ड साठी लढाई याआधी फिल्मफेअर अवॉर्डमध्ये पार्श्वगायिकेसाठी कोणताही पुरस्कार नव्हता, लताजींनी याला विरोध केला आणि 1958 पासून हा पुरस्कार जोडण्यात आला. लताजींना ६ वेळा(1958, 1962, 1965, 1969, 1993 आणि 1994)या पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले.
- तिने तिचे पहिले गाणे ‘किती हसाल’ (किती हसाल?) (1942) या मराठी चित्रपटात गायले.
- हिंदी चित्रपटातील पहिलाच महल चित्रपट याच्यातील गाना ‘आयेगा आनेवाला’ हे सुपरहिट झाले आणि लताजींनी हिंदी चित्रपटसृष्टीत आपले पाय रोवले.
- लता मंगेशकर यांनी आतापर्यंत 20 हून अधिक भाषांमध्ये 30000 हून अधिक गाणी गायली आहेत.
- लता मंगेशकर यांनी 1980 पासून चित्रपटांमध्ये गाणे कमी केले आणि स्टेज शोवर अधिक लक्ष केंद्रित केले.
- लता या एकमेव जिवंत व्यक्ती आहेत ज्यांच्या नावाने पुरस्कार दिले जातात.
- लता मंगेशकर यांनी आनंद घन बॅनरखाली चित्रपटांची निर्मिती आणि संगीतही केले आहे.
- ती नेहमी अनवाणी गाते(पायात कुठलेही वाहन ण घालता गात असत )
- चित्रपट पाहण्याची आवड होती (द किंग अँड आय सर्वात आवडता एकूण १५ वेळेस पाहिला आणि दुसरा हॉलीवूड चित्रपट सिंगिंग इन द रेन )
- भारतासोबतच जगभरात जादुई आवाजाने वेद लावली होती ब्रिटन मध्ये जगप्रसिद्ध रॉयल अल्बर्ट हॉलमध्ये रेन ऑर्केस्ट्रासोबत गाण्याची संधी मिळणारी एकमेव पहिली भारतीय ठरली
इतिहासातील एक चर्चेतील समाज सुधारक महिला पंडिता रमाबाई याबद्दल सविस्तर माहिती Read More…
८ मार्च महिला दिन Read More…
FAQ
प्र. ‘ये मेरे वतन के लोगों हे गाणे कोणी गायले आहे
उत्तर =लता मंगेशकर
प्र. लता मंगेशकर मिळालेले महत्वाचे राष्ट्रीय पुरस्कार कोणते ?
उत्तर = भारतरत्न पद्मविभूषण ,पद्मभूषणआणि दादासाहेब फाळके