आशिया खंडातील पहिला पवन उर्जा केंद्र , अग्रेसर जिल्हा पवन उर्जात, इतर ठिकाणचे पवन उर्जा प्रकल्प नमस्ते मित्रानो आज पवन ऊर्जा माहिती मराठी या लेखमध्ये त्याबद्दल , सौर उर्जा या बद्दल माहिती माहिती
पवन ऊर्जा उर्जा मॉडेल, क्लिनर आणि अधिक टिकाऊ बदलण्यासाठी उर्जा निर्मितीचे मुख्य स्त्रोत बनले आहे. सुधारित तंत्रज्ञानामुळे काही पवन शेतात कोळसा किंवा अणु उर्जा प्रकल्पांपेक्षा कमी दराने वीज उत्पादन करता येते.
विधूत निर्मितीसाठी वाऱ्याचा वेग किमान तशी 16 km असावा लागतो तसेच पवनचक्की उभारण्यासाठी वाऱ्याचा वेग 200 चौ.मी.ला. वॉट पेक्षा अधिक पाहिजे.आशिया खंडातील पहिला पवन उर्जा केंद्र १९८५ स्थापन मांडवी हा गुजरात राज्यात आहे आणि राज्यातील पहिला पवनविद्युत प्रकल्प जमसांडे (तालुका देवगडजी.सिंधुदुर्ग)
पवन ऊर्जा म्हणजे वारातून प्राप्त केलेली ऊर्जा आहे. हे वायु प्रवाहाच्या क्रियेद्वारे निर्मित गतीशील उर्जा आहे. आपण ही ऊर्जा एका जनरेटरद्वारे विद्युत उर्जेमध्ये रूपांतरित करू शकतो. ही एक स्वच्छ, नूतनीकरण करणारी आणि प्रदूषण-मुक्त ऊर्जा आहे जी जीवाश्म इंधनामुळे तयार होणारी उर्जा बदलण्यास मदत करते. जगातील पवन ऊर्जेचे सर्वाधिक उत्पादन करणारे अमेरिका, त्यानंतर जर्मनी, चीन, भारत आणि स्पेन यांचा क्रमांक लागतो.
पवन टर्बाइनच्या ब्लेडच्या हालचालीचे विद्युत ऊर्जेमध्ये रूपांतर करून पवन ऊर्जा प्राप्त केली जाते. विंड टर्बाइन एक पवन टरबाइनने चालविला जाणारा जनरेटर आहे आणि त्याचा पूर्ववर्ती पवनचक्की होती. पवन टरबाईनमध्ये टॉवर असतो
पवन ऊर्जेचे फायदे
पवन ऊर्जा नवीनीकर व कोणताही प्रदूषण न करणारा उर्जास्रोत आहे .वारा एक समृद्ध आणि अक्षय स्रोत आहे म्हणजे असा की आपण नेहमी मूळ उर्जा स्त्रोतावर अवलंबून राहू शकता कोणतीही मुदत संपण्याची तारीख नाही.समान प्रमाणात वीज तयार आणि संचयित करण्यासाठी, पवन शेतात फोटोव्हॉल्टाइकपेक्षा कमी जमीन आवश्यक आहे. हे देखील उलट करता येण्यासारखे आहे
वन ऊर्जा सौर ऊर्जेनंतर स्वच्छ उर्जा स्त्रोतांपैकी एक आहे. याचे कारण असे आहे की त्याच्या पिढी प्रक्रियेदरम्यान ही दहन प्रक्रिया नाही. म्हणून, यामुळे विषारी वायू किंवा घनकचरा तयार होत नाही. पवन टरबाईनची उर्जा क्षमता 1.000 किलोग्राम तेलाच्या उर्जा क्षमतेसारखीच असते.
विल्हेवाट लावण्यापूर्वी टर्बाईनचे स्वतःच दीर्घ आयुष्य चक्र असते. पवन टरबाईन आणि टर्बाईन देखभाल खर्च तुलनेने कमी आहे. जास्त वारे असलेल्या भागात, प्रति किलोवाट उत्पादनाची किंमत खूप कमी आहे. काही प्रकरणांमध्ये, उत्पादन खर्च कोळसा किंवा अगदी अणुऊर्जा सारखाच असतो.
पवन ऊर्जेचे तोटे
पवन उर्जा तुलनेने अप्रत्याशित असते, म्हणून उत्पादनाचा अंदाज नेहमीच पूर्ण केला जात नाही विंड टर्बाइन्स ते केवळ 10 ते 40 किमी / तासाच्या वेष्टनात सामान्यपणे कार्य करतात. कमी वेगाने उर्जा फायदेशीर ठरत नाही, तर जास्त वेगाने ती संरचनेला शारीरिक धोका दर्शवते.
पवन ऊर्जा प्रकल्प महाराष्ट्र
- विजयदुर्ग (सिंधूदुर्ग जिल्ह्यातील ) येथे 1994 मध्ये राज्यातील पहिला पवन फार्म
- ब्राम्हणवेल( धूळे )सर्वांत मोठा 548 मेगावॅट – अस्तित्वात.
- अहमदनगर शहरातील शहजापूर पवन उर्जा राज्यातील सर्वांत मोठा – नियोजित.
- पवनऊर्जात – ‘सातारा’ अग्रेसर आहे.
- तमिळनाडु नंतर दुसरा महाराष्ट्राचा क्रमांक लागतो.
- अहमदनगर जिल्ह्यात शहांजापूर येथे
सातारा जिल्ह्यातील पवन उर्जा
- वनकुसवडे 259 मेगावॅट
- गाडे येथे 2 मेगावॅट
सांगली जिल्ह्यातील पवन उर्जा
- धालगाव
- वेसपेट
- जत
अहमदनगर जिल्ह्यातील पवन उर्जा
- खांडके
- सुपा
- वेलतूरी
अकोला जिल्ह्यातील
- खिविरे
- पुणे जिल्ह्यातील पवन उर्जा =आन्द्र्लेक
सौर उर्जा
सौर उर्जा हा नवीनीकर उर्जास्रोत आहे सौर ऊर्जे म्हणजे ऊर्जा ज्या सूर्यमालेत थेट प्राप्त होते. सौर ऊर्जा केवळ हवामान आणि वातावरण ह्यानुसार बदलते. पृथ्वीवरील सर्व प्रकारचे जीवन यांचे जीवन सौर ऊर्जा आहे.सूर्यप्रकाशातील ऊर्जेची वापर हि सोलर ऊर्जा म्हणून ओळखली जाते
दोनप्रकारे वापर १) फोटोव्होलटाईक सौर उर्जेचे थेट विधूत उर्जेत रुपांतर २) सौर औष्णिक सौर उर्जेतील इन्फ्रारेड किरणाचा वापर करून सौर उर्जा तयार केली जाते
सौर उर्जा निर्मितीत धुळे जिल्हा अग्रेसर आहे
सौर उर्जा विशेष सूर्यापासून थेट प्राप्त झालेल्या ऊर्जेमध्ये अनेक विशेष वैशिष्ट्ये आहेत. हे स्त्रोत आकर्षक बनविते त्यात, हे अत्यंत प्रशस्त आहे, अशक्त आणि अछूत हे प्रमुख आहेत. संपूर्ण भारतीय प्रदेशाला सोलर पॉवरचे प्रति चौरस मीटर क्षेत्र सुमारे 5000 दशलक्ष किलोवॅट तास मिळते, जे जगातील संपूर्ण वीज खपापेक्षा अधिक आहे. स्वच्छ सूर्यप्रकाशाच्या वेळेस दिवसात दररोज सरासरी सौर ऊर्जा 4 ते 7 किलोवॅट दर तास दर चौरस मीटरमध्ये (धुके आणि ढग शिवाय) मिळते. देशातील सुमारे 250 ते 300 इतके दिवस आहेत की सूर्यप्रकाश संपूर्ण दिवसभर उपलब्ध असतो.
सौर ऊर्जा प्रकल्प माहिती pdf
| PDF Download |